Oι Έλληνες της Γερμανίας. Κατά τη μεταπολεμική περίοδο στην Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας (ΟΔΓ) προέκυψε ανάγκη για εισαγωγή εργατικών χεριών. Το εγχώριο εργατικό δυναμικό δεν αρκούσε για να καλύψει την αυξημένη ζήτηση λόγω της μεγάλης ανοικοδόμησης και της εξίσου μεγάλης βιομηχανικής ανάπτυξης.
Προσωρινή εκμετάλλευση επεδίωκε η Γερμανία
Έτσι, από το 1955 η Γερμανία άρχισε βαθμιαία να προβαίνει σε διακρατικές συμφωνίες με χώρες με πλεονάζον εργατικό δυναμικό. Στόχος της ΟΔΓ ήταν η άμεση κάλυψη των αναγκών της με αλλοδαπή εργατική δύναμη. Αρνούμενη όμως τον χαρακτηρισμό της ως χώρα υποδοχής, αποβλέποντας στην προσωρινή εκμετάλλευση. Και όχι στην ενσωμάτωσή της.
Για το λόγο αυτό δεν παρείχε στους αλλοδαπούς εργαζομένους της κανένα πολιτικό ή κοινωνικό δικαίωμα. Αποδίδοντάς τους μάλιστα το χαρακτηρισμό του «φιλοξενούμενου εργάτη» (gastarbeiter). Μια τέτοια διακρατική συμφωνία προέκυψε το 1960 και με την Ελλάδα.
Ενθάρρυνση των μεταναστευτικών αυτών ροών από την Ελλάδα
Και από την πλευρά όμως των ελληνικών κυβερνήσεων έως το 1974 υπήρχε ενθάρρυνση των μεταναστευτικών αυτών ροών προς τη Γερμανία. Προκειμένου αφενός να αντιμετωπιστεί το οξύ πρόβλημα της ανεργίας και ο συνακόλουθος κίνδυνος κοινωνικών αναταραχών. Και αφετέρου να εξισορροπηθεί το έλλειμμα των ισοζυγίων πληρωμών, μέσω του εισερχόμενου συναλλάγματος.
Άλλωστε, και η ελληνική πλευρά προσέβλεπε στην προσωρινότητα αυτής της εκροής Ελλήνων πολιτών και στη δυνατότητα ελέγχου τους λόγω της γεωγραφικής εγγύτητας των δύο χωρών. Έχοντας μάλιστα την προσδοκία ότι κατά την παλιννόστησή τους θα εισήγαγαν στην Ελλάδα τεχνολογικές γνώσεις από την εμπειρία τους στη γερμανική βιομηχανία. Οι οποίες θα ήταν χρήσιμες για την ανάπτυξη της ελληνικής βιομηχανίας.
Επιπλέον, οι Έλληνες που δεν μπορούσαν να βρουν εργασία τόσο στις αγροτικές περιοχές όσο και στα αστικά κέντρα και ειδικά αυτοί που είχαν χαμηλό μορφωτικό επίπεδο και δεν είχαν αποκτήσει κάποια εξειδίκευση, είχαν να αντιμετωπίσουν σε εντονότερο βαθμό την ανεργία και την υποβαθμισμένη ποιότητα ζωής λόγω της έλλειψης οικονομικών πόρων και της αδυναμίας του ελληνικού κράτους να παρέχει στους πολίτες της την απαραίτητη κοινωνική υποδομή.
Έτσι, η μετανάστευσή τους στη Γερμανία ήταν για αυτούς μια άμεση λύση για την ανεύρεση εργασίας. Για την κάλυψη των χρεών τους, αλλά και για τη συγκέντρωση κεφαλαίου το οποίο ευελπιστούσαν να χρησιμοποιήσουν κατά την παλιννόστησή τους στην Ελλάδα. Μαζί με τις επαγγελματικές γνώσεις που θα αποκτούσαν κατά την εργασία τους στη χώρα υποδοχής.
Έτσι, κατά την περίοδο 1960-1973 παρατηρήθηκε μια αυξημένη και οργανωμένη από το γερμανικό κράτος ροή Ελλήνων μεταναστών προς την ΟΔΓ. Αυτοί προέρχονταν κυρίως από τον αγροτικό χώρο και λιγότερο από τα αστικά κέντρα. Και μόνο την περίοδο της δικτατορίας στην Ελλάδα, προστέθηκαν σε αυτούς και πολιτικοί φυγάδες.
Είχαν χαμηλό μορφωτικό επίπεδο και απασχολήθηκαν ως ανειδίκευτοι εργάτες στον τομέα της μεταποίησης και της βαριάς βιομηχανίας της Γερμανίας. Αρμόδιος φορέας για την επιλογή του αλλοδαπού εργατικού δυναμικού ήταν το Ομοσπονδιακό Ίδρυμα Εργασίας. Με κριτήριο τη μικρή ηλικία και την υγεία των ενδιαφερομένων.
Η μεταναστευτική πολιτική της Γερμανίας
Η εξέταση των αιτούντων εργασία διεξαγόταν από γερμανική υγειονομική επιτροπή που ήρθε στην Ελλάδα γι’ αυτόν τον σκοπό. Η δε επιλογή τους γινόταν με εξαιρετικά αυστηρά κριτήρια, λόγω του μεγάλου αριθμού αιτήσεων.
Λόγω όμως της μεταναστευτικής πολιτικής της Γερμανίας, η οποία επιδίωκε την προσωρινή εγκατάσταση και εναλλαγή των εισερχόμενων αλλοδαπών, παρατηρήθηκε πολιτικός άλλα και κοινωνικός παραγκωνισμός τους.
Έτσι κατά την πρώτη δεκαετία δεν υπήρξε καμία φροντίδα από τη χώρα υποδοχής για την εκμάθηση της γερμανικής γλώσσας. Ούτε καμία πρόθεση να εκχωρηθεί στους «φιλοξενούμενους» εργάτες οποιοδήποτε δικαίωμα. Αποκλείοντας έτσι την κοινωνική τους ενσωμάτωση.
Κατά την περίοδο μάλιστα της πετρελαϊκής κρίσης το 1973, οι συνθήκες διαβίωσης των Ελλήνων στη Γερμανία χειροτέρευσαν λόγω των ρατσιστικών εκδηλώσεων κατά των μεταναστών. Αλλά και της γερμανικής πολιτικής η οποία δεν επιθυμούσε πλέον την παρουσία αλλοδαπών εργαζομένων στη Γερμανία.
Κύμα παλιννόστησης προς την Ελλάδα
Έτσι, κατά το χρονικό διάστημα από το 1975-1979 παρατηρήθηκε ένα κύμα παλιννόστησης προς την Ελλάδα. Η οποία όμως δεν ήταν έτοιμη για την απορρόφηση του μεγάλου αριθμού παλλιννοστούντων.
Αυτό είχε ως αποτέλεσμα από το 1981 έως και το 1988 όταν η Ελλάδα εντάχθηκε αρχικά στην ΕΟΚ και στη συνέχεια στην Ευρωπαϊκή Ένωση να υπάρξει ένα δεύτερο ρεύμα μετανάστευσης προς τη Γερμανία. Τόσο από νέους μετανάστες όσο και από παλιννοστούντες που αποφάσισαν να επιστρέψουν.
Αυτή τη φορά όμως οι συνθήκες ήταν διαφορετικές, καθώς από την πλευρά της χώρας υποδοχής υπήρχε διάθεση ενσωμάτωσης του μεταναστευτικού αποθέματος. Έτσι οι Έλληνες μετανάστες αποκτούν ίσα εργασιακά, διοικητικά, φορολογικά και εκπαιδευτικά δικαιώματα με τους ημεδαπούς.
Λόγω της αλλαγής αυτής της μεταναστευτικής πολιτικής της Γερμανίας άλλαξε και ο τρόπος εκπαίδευσης των παιδιών από Έλληνες μετανάστες. Στην περίπτωση της προσωρινής παραμονής, την εκπαίδευση των ελληνόπουλων της Γερμανίας είχαν αναλάβει αμιγώς ελληνικά σχολεία υπό την εποπτεία του Ελληνικού Υπουργείου Παιδείας. Με αποτέλεσμα να μην είναι δυνατή η κοινωνική ενσωμάτωση τους στο γερμανικό περιβάλλον.
Στην περίπτωση της μονιμότερης δε παραμονής, η φοίτηση των παιδιών των Ελλήνων μεταναστών πραγματοποιείται στα γερμανικά σχολεία. Ενώ η εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας γίνεται είτε σε τμήματα ελληνικής γλώσσας που είναι ενταγμένα στο γερμανικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα Είτε σε τμήματα εκτός του κανονικού εκπαιδευτικού προγράμματος.
Κοινωνική ενσωμάτωση
Είναι λοιπόν φανερό ότι ενώ αρχικά παρατηρήθηκε αδυναμία κοινωνικής ενσωμάτωσης του ελληνισμού της διασποράς στη Γερμανία, βαθμιαία υπήρξε μέριμνα της χώρας υποδοχής για την επίτευξη της ενσωμάτωσης αυτής.
Με τον τρόπο αυτό δημιουργήθηκαν οι κατάλληλες προϋποθέσεις και για επαγγελματική κινητικότητα των επόμενων γενεών των Ελλήνων μεταναστών, από το εργατικό πεδίο που ήταν εγκλωβισμένοι και σε άλλα επαγγέλματα, λόγω της δυνατότητας φοίτησης τους σε γερμανικές μέσες επαγγελματικές σχολές και πανεπιστήμια.
Παρά την ενσωμάτωση αυτή τόσο σε επίπεδο κοινωνικό όσο και οικονομικό, ο ελληνισμός της διασποράς και οι Έλληνες της Γερμανίας έχει καταφέρει να διατηρήσει στενούς δεσμούς με το εθνικό του κέντρο με ταυτόχρονη διατήρηση της ελληνικής πολιτιστικής ταυτότητας.
Αυτό οφείλεται αφενός στη γεωγραφική εγγύτητα της Γερμανίας με την Ελλάδα. Και αφετέρου στον μακρόχρονο αγώνα να διατηρήσει την ταυτότητά του. Σε μία χώρα που είχε αποκλείσει τους μετανάστες από την πολιτική της ζωή. Και που δεν αναγνώριζε τη διπλή υπηκοότητα έως και το 1993.
Στήριξε την προσπάθεια μας, μπορείς!
Εσύ, το ελληνικό κοινό της Ομογένειας, είσαι η δύναμή μας. Αρκεί ένα μονάχα κλικ για να στηρίξεις την προσπάθεια μας. Γίνε μέλος στην σελίδα μας στο Facebook, κάνε Like και ενημερώσου.
Μείνε συντονισμένος σε εμάς για έγκαιρη, έγκυρη και ανεξάρτητη ενημέρωση. Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από τη Γερμανία, την Ελλάδα και τον κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο GRland.info
Διαβάστε ακόμα στο GRland.info:
